---

CHAPTER 6: Pangunahing Kaligtasan sa CNC Shop

Bakit Mahalaga ang Kaligtasan?

Isipin mo ito: Nagtatrabaho ka sa isang CNC shop, at biglang may nadulas na matalim na kasangkapan mula sa kamay ng kasama mo.
Aray! Maaari itong magdulot ng malalang aksidente.

Pero may magandang balita—maiwasan ang ganitong insidente kung susundin natin ang mga patakaran sa kaligtasan!
Sa CNC shop, mahalaga ang disiplina at tamang kasanayan upang mapanatili ang kaligtasan ng lahat.

---

Halimbawa sa Totoong Buhay

May isang trabahador na hindi nagsuot ng gloves habang humahawak ng matalim na bakal.
Dahil dito, nagkaroon siya ng malalim na sugat at kinailangang tahiin.

Ang simpleng pagpapabaya sa safety rules ay maaaring magdulot ng aksidente na maaaring iwasan kung gumamit lamang siya ng tamang safety gear.

Tandaan: Ang mga patakaran sa kaligtasan ay hindi lamang basta alituntunin—ito ay proteksyon laban sa pinsala, pagkalugi ng kagamitan, at pagkaantala ng trabaho.

---

Pangkalahatang Mga Alituntunin sa Kaligtasan

1. Tamang Kasuotan (Dress Properly)

Ang tamang kasuotan ay mahalaga upang maprotektahan ang sarili mula sa posibleng pinsala.

• Magsuot ng safety glasses upang maprotektahan ang iyong mata mula sa alikabok at lumilipad na debris.
• Gumamit ng gloves upang hindi masugatan ang iyong kamay sa matatalim na bagay.
• Magsuot ng saradong sapatos (closed-toe shoes) upang hindi masaktan ang paa kung may mahulog na mabibigat na bagay.
• Iwasan ang pagsusuot ng maluwag na damit at alahas dahil maaari itong mahila ng makina.
• Gumamit ng Hearing Protection

2. Panatilihing Malinis at Organisado ang Lugar ng Trabaho (Clean & Organized Workspace)

Ang kalinisan ay may mahalagang papel sa kaligtasan.

• Linisin agad ang mga natapong langis o tubig upang maiwasan ang pagkadulas.
• Ibalik sa tamang lalagyan ang mga gamit pagkatapos gamitin upang maiwasan ang pagkakalat.
• Tanggalin ang basura at scrap materials upang hindi maging sagabal sa lugar ng trabaho.

Ang malinis at organisadong workspace ay nakakatulong sa mabilis at ligtas na trabaho!

3. Maging Alisto at Iwasan ang Pagkagambala (Stay Focused & Avoid Distractions)

• Huwag gumamit ng cellphone o makipagkwentuhan habang nagtatrabaho—maaaring makaapekto ito sa iyong konsentrasyon.
• Tiyaking alam mo ang gagawin bago simulan ang anumang trabaho sa CNC machine.
• Huwag magmadali—mas mahalaga ang kaligtasan kaysa sa bilis ng trabaho.

---

Mga Espesipikong Patakaran sa CNC Safety

Ang CNC machines ay malalakas, mabilis, at maaaring mapanganib kung hindi gagamitin ng tama.

1. Huwag Hawakan ang Mga Gumagalaw na Bahagi (Never Touch Moving Parts)

• Hintaying matapos ang makina bago galawin o baguhin ang anumang bahagi nito.
• Huwag subukang hawakan ang umiikot na drill, blade, o cutter habang gumagana ang makina.

2. Alamin at Tandaan Kung Saan Matatagpuan ang Emergency Stop Button

• Ang bawat CNC machine ay may emergency stop button—alamin kung nasaan ito at paano ito gamitin.
• Sa oras ng emerhensya, huwag mag-panic—pindutin agad ang emergency stop upang mapigilan ang aksidente.

3. Iwasan ang Maluluwag na Damit at Buhok (Avoid Loose Clothing & Hair)

• Itali ang mahabang buhok upang hindi ito mahila ng makina.
• Magsuot ng fitted na damit upang maiwasan ang pagkakagulo sa gumagalaw na bahagi ng makina.

4. Huwag Mag-Adjust ng Makina Habang Naka-On (Do Not Adjust While Machine is Running)

• Patayin muna ang makina bago baguhin ang settings o palitan ang tool.
• Siguraduhing naka-lock ang workpiece upang maiwasan ang paglipad nito.

5. Huwag Gumamit ng Makina Kung Hindi Sanay (Do Not Operate Without Training)

• Kung hindi ka sigurado kung paano gamitin ang isang makina, humingi ng gabay sa supervisor o mas bihasang kasamahan.
• Huwag subukang paglaruan ang makina—hindi ito laruan kundi isang delikadong kagamitan!

---

Shop Etiquette at Kalinisan

Mga Panuntunan sa Magalang at Maayos na Paggamit ng Shop

• Igalang ang espasyo ng iba—huwag gambalain ang katrabaho lalo na kung sila ay gumagamit ng makina.
• Huwag iwanang marumi ang workspace—linisin at ayusin ang gamit bago umalis.
• Maging handang tumulong sa kapwa manggagawa kung kinakailangan.
• Iwasan ang sobrang ingay at sigawan—dapat ay may disiplina sa loob ng shop.

Paano Mapapanatili ang Kalinisan ng Shop

• Itapon ang mga basura sa tamang lalagyan—huwag basta itapon kung saan-saan.
• Gamitin ang tamang lalagyan para sa mga matatalim na bagay tulad ng basag na drill bits at scrap metals.
• Huwag mag-iwan ng langis o kemikal na nakatiwangwang—maaaring madulas ang iba.
• Panatilihing maayos ang mga tool at hindi nakakalat upang hindi magdulot ng aksidente.

Ano ang Iyong Pinangako?

✅ Magsuot lagi ng tamang safety gear
✅ Panatilihing malinis ang workspace
✅ Sundin ang lahat ng CNC-specific safety rules

Tandaan: Ang kaligtasan ay responsibilidad ng lahat!